Tạo thuận lợi thu hút đầu tư sản xuất chè công nghệ cao

Chúng tôi có mặt tại HTX chè Thịnh An, thị trấn Sông Cầu (Đồng Hỷ) vào một ngày cuối tháng 6. Sau trận mưa rả rích, những sóng chè xanh mơn mởn ôm lấy những quả đồi bát úp nằm xen lẫn các nếp nhà. Dẫn chúng tôi đi thăm quan các vườn chè của các hộ thành viên HTX, bà Vũ Thị Thương Huyền, Phó Chủ tịch UBND thị trấn Sông Cầu cho hay: Mặc dù được thiên nhiên ưu đãi, khí hậu, đất đai thuận lợi cho phát triển cây chè, thế nhưng, trước đây, nhiều đồi chè trong thị trấn còn khá hoang sơ, quy trình sản xuất, chế biến thủ công nên giá trị thu nhập từ cây chè mang lại cho người trồng không cao. Nhưng những năm gần đây, nhận thức của người trồng chè đã có nhiều thay đổi, đặc biệt là khi tham gia vào HTX. Bà con đã chủ động trao đổi kinh nghiệm với nhau, mạnh dạn trồng những giống chè mới, áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất. Nhờ vậy, chè cho năng suất cao, ổn định và đặc biệt là an toàn cho người sử dụng cũng như người trực tiếp tham gia trồng, chế biến. Hiện với 50ha chè kinh doanh, năng suất chè búp tươi của HTX đạt từ 120-125 tạ/năm (tăng 14-16% so với không dùng thuốc sinh học và hữu cơ). Mỗi năm, các thành viên HTX thu lãi từ 120-130 triệu đồng/ha chè.
    Không phải tự nhiên các sản phẩm chè được sản xuất tại các HTX lại có chất lượng cao hơn so với sản xuất đơn lẻ, bởi khi tham gia vào tổ chức này, người dân được HTX cung cấp các dịch vụ đầu vào, khoa học kỹ thuật và hỗ trợ đầu ra. Trên cơ sở đó, chè được sản xuất theo cùng một quy trình đã đem lại sản lượng chè lớn hơn, chất lượng đồng đều hơn. Chị Tống Thị Kim Thoa, thành viên của HTX Chè Tân Hương, xã Phúc Xuân (T.P Thái Nguyên) cho biết: Gia đình tôi đã trồng chè từ lâu, nhưng chủ yếu dựa vào kinh nghiệm nên năm được mùa thì chè mất giá, năm được giá lại mất mùa. Tham gia vào HTX thì khác, các chuyên gia được HTX mời về tận nơi “cầm tay chỉ việc” cho chúng tôi. Đến thời điểm này, tôi và các thành viên HTX đều nắm rõ và thực hiện trồng, chế biến chè theo tiêu chuẩn VietGAP, UTZ. Được biết, HTX Chè Tân Hương hiện là đơn vị tiên phong trên địa bàn tỉnh thực hiện trồng, chế biến chè theo tiêu chuẩn UTZ Certified. Nhờ mạnh dạn áp dụng khoa học công nghệ vào sản xuất, doanh thu của HTX không ngừng tăng trưởng qua các năm. Năm 2017, doanh thu của HTX đạt 8,9 tỷ đồng, đảm bảo việc làm thường xuyên cho 12 lao động với mức thu nhập trung bình là 5 triệu đồng/người/tháng.
Bên cạnh việc hỗ trợ người dân về vốn, giống, khoa học kỹ thuật, các HTX chè còn đóng vai trò không nhỏ trong việc nâng cao năng lực cạnh tranh, xây dựng thương hiệu cho các sản phẩm chè. Theo tìm hiểu của chúng tôi, hầu hết các sản phẩm chè được sản xuất tại HTX đều được đóng gói với đầy đủ thông tin về sản phẩm, địa chỉ liên hệ… Nhiều sản phẩm đã đăng ký mã số, mã vạch, tem mác và được cấp chứng nhận an toàn thực phẩm. Một số HTX còn kỳ công chăm chút, “khoác áo” mới cho mỗi sản phẩm của mình, đơn cử như các sản phẩm Đinh Tâm trà của HTX Chè La Bằng (Đại Từ), hay Tuyết Hương trà của HTX Chè Tuyết Hương (Đồng  Hỷ). Nhằm đẩy mạnh việc tiêu thụ, đưa sản phẩm đến gần hơn với người tiêu dùng, nhiều HTX đã xây dựng được các gian hàng giới thiệu sản phẩm, đi kèm với đó là không gian thưởng trà với phong cách đặc trưng riêng của từng HTX. Ngoài chè búp khô truyền thống, một số HTX còn cho ra đời nhiều loại sản phẩm được chế biến từ cây chè như: cao, bột trà xanh…
Khắc phục những hạn chế của sản xuất cá thể, một số HTX chè đã xây dựng được hệ thống nhà kho, xưởng sản xuất với máy móc, thiết bị được đầu tư hiện đại nhằm khép kín quy trình, qua đó góp phần hạn chế thấp nhất hao hụt, tiết kiệm nhân công. Bà Đào Thị Hảo, Giám đốc HTX Chè Hảo Đạt, xã Tân Cương (T.P Thái Nguyên) cho biết: Với hơn 6ha trồng chè theo tiêu chuẩn VietGAP, trung bình mỗi tháng HTX xuất bán ra thị trường gần 20 tấn chè búp khô, do vậy để duy trì sản xuất liên tục, đảm bảo chất lượng và số lượng sản phẩm cung ứng, chúng tôi luôn chú trọng đầu tư, đổi mới máy móc, thiết bị. HTX hiện có 2 xưởng sản xuất có tổng diện tích trên 800m2 được đầu tư đầy đủ các loại máy như: máy sao chè tươi, máy sao chè khô, máy vò chè, máy hút chân không… với tổng giá trị khoảng 1,4 tỷ đồng.
Có thể thấy rằng, thời gian qua, bằng những tiềm năng, lợi thế sẵn có, cùng với đó là sức mạnh tập thể của nhiều thành viên, các HTX sản xuất, chế biến chè trên địa bàn tỉnh đã không ngừng đổi mới và vươn lên mạnh mẽ. Theo thống kê của Liên minh HTX tỉnh, trên địa bàn hiện có trên 40 HTX chuyên sản xuất, kinh doanh về chè. Tuy nhiên, trên thực tế, diện tích chè an toàn theo tiêu chuẩn VietGAP, UTZ vẫn còn khiêm tốn so với tổng diện tích chè hiện có trên toàn tỉnh (ước đạt 1.000ha). Điều này cho thấy nhu cầu cũng như tiềm năng trong việc đầu tư sản xuất chè tập trung, ứng dụng công nghệ cao còn rất lớn. Chính vì vậy, tại Hội nghị xúc tiến đầu tư của tỉnh năm 2018, trong 17 dự án nông nghiệp trên tổng số 65 dự án trên các lĩnh vực ưu tiên mời gọi đầu tư thì có 4 dự án sản xuất chè công nghệ cao với tổng quy mô 860ha tại các địa phương: Đại Từ, Đồng Hỷ, T.P Thái Nguyên, Phú Lương. Ông Phạm Bình Công, Chủ tịch UBND huyện Phú Lương, cho biết: Chúng tôi hiện đang tập trung mời gọi sản xuất, chế biến chè an toàn, chất lượng cao, làm tiền đề hình thành khu du lịch sinh thái. Tổng quy mô dự án là 110ha, tại xã Tức Tranh. Với kỳ vọng hình thành vùng nguyên liệu tập trung, chất lượng đồng đều, nâng cao giá trị cây chè và phát triển bền vững thương hiệu chè Phú Lương, huyện luôn sẵn sàng tạo điều kiện mọi thuận lợi cho các doanh nghiệp tham gia vào Dự án, hỗ trợ doanh nghiệp hoàn thiện các thủ tục cần thiết cũng như đồng hành cùng doanh nghiệp trong suốt quá trình đầu tư tại địa phương.
Với sự đổi mới trong cách nghĩ, cách làm của người dân cùng với sự quan tâm, tạo điểu kiện của cấp ủy, chính quyền các cấp, tin tưởng rằng việc hình thành các vùng chè ứng dụng công nghệ cao, quy mô lớn sẽ thành hiện thực tại nhiều địa phương trên địa bàn tỉnh. Qua đó, từng bước khẳng định được thương hiệu chè Thái Nguyên vững chắc trên thị trường, thu nhập của người dân trồng chè ngày càng được nâng cao. Tuy nhiên, ngoài việc nâng cao nhận thức của người sản xuất chè theo tiêu chuẩn an toàn, các cấp, ngành chuyên môn của tỉnh cũng cần có biện pháp quản lý chặt chẽ từ khâu quy hoạch vùng sản xuất đến khâu canh tác, bảo quản, chế biến chè. Đồng thời, khuyến khích bà con để tạo ra chuỗi liên kết trong trồng, chế biến và tiêu thụ sản phẩm. Mặt khác, cần xử lý nghiêm những trường hợp giả mạo, vi phạm nhãn mác để bảo vệ uy tín người làm ăn chân chính,…

Tác giả bài viết: Thu Huyền - Báo Thái Nguyên